Bóng đá, môn thể thao vua với lịch sử hơn 150 năm, đã trải qua nhiều thay đổi về chiến thuật, luật lệ, nhưng bộ đồng phục của cầu thủ gần như vẫn giữ nguyên các thành phần cơ bản: áo, quần đùi, vớ dài và giày. Thủ môn đôi khi có thể đeo mũ hoặc mặc quần dài thay cho quần đùi, nhưng nhìn chung, trang phục thi đấu không có nhiều biến động. Tuy nhiên, gần đây, người hâm mộ tinh ý đã nhận thấy một số cầu thủ mang một loại đai cổ lạ mắt khi thi đấu, và có một lý do quan trọng đằng sau sự thay đổi này.
Q-Collar Là Gì Và Vì Sao Cầu Thủ Lại Đeo?
Thiết bị bí ẩn này chính là Q-Collar. Đây là một thiết bị không xâm lấn, được thiết kế để đeo quanh cổ của các vận động viên từ 13 tuổi trở lên trong các hoạt động thể thao. Mục đích chính của Q-Collar là giúp ngăn ngừa chấn thương não cho các vận động viên khi họ phải chịu tác động lên vùng đầu.
Quinn đeo đai Q-Collar trong trận đấu tại World Cup Nữ 2023
Theo Tiến sĩ David Smith, chuyên gia y tế đã thiết kế ra thiết bị này, Q-Collar tạo ra “một lực nén nhẹ lên các tĩnh mạch cảnh (jugular veins), gây ra một lượng máu rất nhỏ chảy ngược vào khoang sọ”. Điều này đảm bảo rằng máu sẽ tích tụ và hoạt động như một lớp đệm, ngăn chặn sự di chuyển quá mức của não bên trong hộp sọ – nguyên nhân gây ra các chấn thương như chấn thương sọ não (concussion). Thiết bị này đã được Smith thiết kế và được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp phép bán ra thị trường như một thiết bị y tế vào năm 2021. FDA đã tiến hành các nghiên cứu về Q-Collar và dữ liệu cho thấy việc sử dụng thiết bị giúp bảo vệ não khỏi các chấn thương nghiêm trọng và chấn thương tâm lý, khẳng định rằng nghiên cứu “cho thấy sự bảo vệ não liên quan đến việc sử dụng thiết bị”.
Bất kỳ vận động viên nào từng bị chấn thương sọ não đều có nguy cơ tái phát cao gấp 4-6 lần.
Thiết bị này đã được sử dụng trong các môn thể thao khác như bóng bầu dục Mỹ (NFL) và khúc côn cầu, nhưng nó bắt đầu được chú ý nhiều hơn trong bóng đá, đặc biệt là tại World Cup Nữ 2023.
Q-Collar Tại World Cup Nữ 2023: Phụ Nữ Dễ Chấn Thương Sọ Não Hơn?
Một số cầu thủ nổi tiếng ở giải NFL như Drue Tranquill, Tony Pollard, Dalton Schultz cũng đã từng đeo Q-Collar trong quá khứ. Thiết bị này được sử dụng trong cả bóng đá nam và nữ. Tại World Cup Nữ 2023, Quinn của Canada và Rocky Rodriguez của Costa Rica là hai trong số những ngôi sao sử dụng thiết bị này.
Có một lý do chính đáng cho việc này. Theo các nghiên cứu, các vận động viên thi đấu trong các môn thể thao đối kháng có nguy cơ chấn thương sọ não cao hơn. Một nghiên cứu khác, được công bố trên The Journal of the American Medical Association (JAMA), cho thấy nguy cơ suy giảm nhận thức tăng lên khi thường xuyên đánh đầu bóng, sau khi đánh giá hơn 450 cựu cầu thủ nam ở Vương quốc Anh.
Quinn, cầu thủ Canada, sử dụng đai Q-Collar để bảo vệ đầu khi thi đấu
Hơn nữa, Daily Mail đã tiết lộ rằng phụ nữ có khả năng bị chấn thương sọ não cao gấp đôi nam giới, với các ảnh hưởng thường nghiêm trọng hơn và thời gian phục hồi lâu hơn đối với nữ giới. Điều này đúng với mọi môn thể thao. Kết quả là, Q-Collar được đưa vào sử dụng để xem liệu nó có giúp ngăn ngừa những chấn thương này hoặc ít nhất là giảm thiểu thiệt hại và tần suất xảy ra hay không. Tuy nhiên, không phải ai cũng tin vào hiệu quả của thiết bị này.
Tranh Cãi Về Hiệu Quả Của Q-Collar
Trong khi nhiều người nói về Q-Collar một cách tích cực, một số chuyên gia y tế lại không tin rằng thiết kế của Smith sẽ giúp ngăn ngừa chấn thương sọ não. Họ thực sự nghĩ rằng việc đeo thiết bị này có thể khiến vận động viên liều lĩnh hơn với cơ thể, dẫn đến những chấn thương tiềm ẩn. James Smoliga, giáo sư sinh lý học tại Đại học High Point ở Bắc Carolina, đã được New York Times trích lời rằng:
“Nguy hiểm với một thiết bị như thế này là mọi người sẽ cảm thấy được bảo vệ hơn và thi đấu cũng như hành xử khác đi.”
Jeremy Ebobisse đeo đai Q-Collar khi thi đấu bóng đá
Tuy nhiên, FDA đã tuyên bố rằng họ không tìm thấy “các sự kiện bất lợi đáng kể nào liên quan đến việc sử dụng thiết bị”, và rằng “lợi ích có thể có lớn hơn rủi ro có thể xảy ra”.
Nhận thức về chấn thương sọ não đã tăng lên đáng kể trong những năm gần đây, đặc biệt sau khi cựu siêu sao WWE và tốt nghiệp Harvard, Christopher Nowinski, thu hút sự chú ý đến các vấn đề liên quan đến chấn thương não sau khi sự nghiệp thi đấu của anh kết thúc sớm vì một chấn thương sọ não. Sau khi nghiên cứu chuyên sâu về chấn thương sọ não trong bóng bầu dục Mỹ, Nowinski đã đồng sáng lập Quỹ Di sản Chấn thương Sọ não (Concussion Legacy Foundation) và ngày càng có nhiều nỗ lực được thực hiện để ngăn ngừa các chấn thương não hơn bao giờ hết. Với việc tất cả cầu thủ bóng đá được tự do đeo Q-Collar nếu họ muốn trong tương lai, có khả năng thiết bị này sẽ xuất hiện ngày càng nhiều trên sân cỏ.
Nguồn tham khảo
- Daily Mail
- JAMA (The Journal of the American Medical Association)
- Cognitive FX
- New York Times
- FDA (Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ)
